Feitelijke vs. emotionele ondersteuning in de stapelroute van studenten

Doel van onderzoek

Uit onderzoek van het Kennisplatform Inclusief Samenleven blijkt dat veel stapelaars tijdens hun onderwijsroute behoefte hebben aan meer ondersteuning. Het platform heeft onderzoek gedaan naar hoe studenten de stapelroute hebben ervaren en hoe ze zijn ondersteund tijdens hun onderwijstraject. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen feitelijke en emotionele ondersteuning. Specifiek gaat het hier om enerzijds informatievoorziening en kennis delen (feitelijke informatie), en anderzijds motiverende steun vanuit de omgeving (emotionele steun). Waar feitelijke ondersteuning gaat gericht is op hulp bij huiswerk, studiekeuze en uitleg over het schoolsysteem, focust emotionele ondersteuning zich op het uiten van vertrouwen of het motiveren van de leerling/student wanneer het minder goed gaat op school. 

Methode

Het onderzoek is gebaseerd op kwantitatieve en kwalitatieve methoden. Hierbij is er een literatuurstudie gedaan en zijn er enquête uitgezet op verschillende hbo- en wo instellingen. Deze enquête is ingevuld door ongeveer 2000 studenten. Daarnaast zijn er diepte-interviews gehouden met stapelaars met een migratieachtergrond en mensen uit hun directe omgeving. Hierbij is er bijvoorbeeld aan de studenten gevraagd van welke personen in hun sociale omgeving (familie, school, vrienden) ze ondersteuning hebben gemist. 

Resultaten

In vergelijking met studenten die een ‘reguliere’ onderwijsroute belopen missen stapelaars vaak feitelijke ondersteuning vanuit huis. Ze geven aan vaker behoefte te hebben aan extra ondersteuning van onderwijsprofessionals, bijvoorbeeld bij het maken huiswerk en schoolkeuze. Verder toont het onderzoek aan dat er vooral gebrek ontstaat bij het (helpen) regelen van extra onderwijsondersteuning, met name de uitleg over het onderwijssysteem en studiemogelijkheden. Meer dan de helft van de stapelaars met een migratieachtergrond zegt feitelijke ondersteuning te hebben gemist.

Het onderzoek laat verder ook zien dat stapelaars vooral iemand missen die hun capaciteiten zag en dit kenbaar maakten, oftewel vormen van emotionele ondersteuning. De geïnterviewden gaven aan dat ze aangemoedigd en gemotiveerd wilden worden door hun omgeving, waarbij ze vooral zochten naar bevestiging. Sommige studenten hebben deze vorm van emotionele ondersteuning met name binnen hun gezin gemist. Hierbij is er begrip van de stapelaars dat de ouders geen feitelijke ondersteuning konden bieden vanwege diverse redenen, maar de studenten hadden meer ondersteuning op emotioneel vlak verwacht.

Daarnaast blijkt dat stapelaars met een migratieachtergrond vaker beide feitelijke en emotionele ondersteuning hebben gemist dan andere groepen studenten. Bijna de helft voelt zich onvoldoende gesteund tijdens hun onderwijstraject. Deze ondersteuning misten ze vooral van onderwijsprofessionals, docenten en mentoren, maar ook ouders/verzorgers/opvoeders. Ook blijkt dat bijna de helft van de stapelaars met een migratieachtergrond niet weet welke vormen van ondersteuning er zijn. 

Takeaway

Zoals het KIS al stelt hebben stapelaars meer behoefte aan onderwijsprofessionals die ze kunnen helpen met kennis over het onderwijssysteem. Ook is het belangrijk dat de leerlingen zich gemotiveerd en aangemoedigd voelen, en goed voorbereid worden op de overgang naar een hoger onderwijsniveau. Leerlingen zijn niet altijd goed voorgelicht over doorstroommogelijkheden en de nodige voorwaarden. 

Daarbij benoemt het KIS “meer persoonlijk contact met onderwijsprofessionals, juiste advisering op basis van individuele capaciteiten en ondersteuning op het terrein van schoolkeuze, schoolloopbaan en doorstroom zouden volgens stapelaars ervoor kunnen zorgen dat jongeren met een migratieachtergrond minder vaak een onnodige stapelroute doorlopen”. Door deze succesfactoren te hanteren, kunnen drempels voor stapelaars verminderd worden.

*Dit onderzoek kan gebruik maken van termen en concepten die wijzelf niet hanteren op deze website. Voor meer informatie verwijzen wij u door naar de kaders en definities op deze website.