Positieve discriminatie

In theorie

Positieve discriminatie (ook wel positieve actie, affirmative action, of voorkeursbeleid) is het opzettelijk bevoordelen van bepaalde bevolkingsgroepen bij de toelating tot opleidingen of arbeidsplaatsen, wanneer er sprake is van gelijke geschiktheid. Het doel is meestal om het aandeel van deze bevolkingsgroepen binnen de organisatie te verhogen, waardoor de ongelijkheid wordt verminderd en diversiteit wordt bevorderd. 

In de praktijk

In Nederland mag positieve discriminatie worden gehandhaafd door een werkgever indien er sprake is van gelijke geschiktheid en (1) er sprake is van ondervertegenwoordiging van een bepaalde bevolkingsgroep of (2) de kandidaat aan bepaalde eisen moet voldoen om de functie goed te kunnen uitvoeren. Universiteiten en hogescholen kunnen dus een diversiteitsquotum instellen om bijvoorbeeld onderrepresentatie van vrouwelijke hoogleraren tegen te gaan. Behalve quota kunnen onderwijsinstellingen ook beleid aannemen dat de rekrutering minderheden bevorderd, zowel onder studenten als onder werknemers, zoals outreach-campagnes, gerichte werving, studiebeurzen en de ontwikkeling van ondersteuningsprogramma’s voor medewerkers en studenten.

Maatschappelijke discussie

• Tegen positieve discriminatie: tegenstanders van positieve discriminatie zijn vaak van mening dat iedereen gelijk behandeld dient te worden op basis van gelijke rechten. Vaak wordt gezegd dat positieve discriminatie wegdoet met het kijken naar kwaliteit en te veel focust op identiteit. Hierbij wordt de notie van gelijke geschiktheid dus gewantrouwd.
• Voor positieve discriminatie: voorstanders van positieve discriminatie zijn vaak van mening dat een verschil in startpositie in de samenleving kan worden tegengegaan door maatregelen zoals positieve discriminatie. Het wordt gezien als het aanbieden van gelijke kansen aan zij die niet tot de vastgestelde norm behoren, om zo toch hun talenten te benutten en om discriminatie en onderrepresentatie tegen te gaan. Er bestaat onenigheid over hoe positieve discriminatie er precies qua beleid eruit zou moeten zien (diversiteitsquota of ander beleid).

Zie ook:

On widening participation in higher education through positive discrimination