Maatschappelijke discussie:
Men haalt ‘safe spaces’ vaak als een noodzaak aan wanneer we het gesprek willen aangaan over gevoelige thema’s. Maar in de praktijk blijkt dat een safe space niet geschikt is voor momenten waarop het verkennen van diverse perspectieven centraal moet staan, zoals bijvoorbeeld in het klaslokaal. Daar tegenover plaatsen onderzoekers vandaag brave spaces: plekken waar we in veiligheid afspreken om oncomfortabele gesprekken te voeren, gesprekken die een kans zijn om samen te groeien, of tenminste ons perspectief bij te stellen.
In theorie:
Safe spaces en brave spaces zijn allebei ruimtes of gespreksmethodieken die worden gecreëerd met een bepaalde intentie:
- Safe space: Een safe space centreert (emotionele) veiligheid en gemeenschap. Safe spaces waren origineel ruimtes van de queer gemeenschap, met name gay bars of publieke plekken, waar de ongeschreven regel gold dat tenminste hier de bedreiging waarmee zij steeds te kampen hadden in de buitenwereld afwezig zou zijn. Hier was eindelijk een plek voor vrijheid, een plek waar je jezelf kon zijn en organisatoren probeerden dan ook koste wat het kost om deze plekken te beschermen. Vanaf de jaren ’70 kwam er een steeds grotere golf van emancipatie op gang en bereikte de taal van safe spaces ook het publieke debat. Immers, willen we een inclusief en meerstemmig gesprek ontwikkelen dan moeten deelnemers zich in de eerste plaats veilig genoeg voelen om deel te nemen aan de dialoog, een dialoog die vaak gaat over nét die thema’s of dynamieken die hen bedreigen in de eerste plaats.
- Brave space: De brave space is geen ander woord voor een safe space. De brave space erkent namelijk dat er in de ruimte een diversiteit aan perspectieven aanwezig is en dat we niet per se met alleen gelijkgestemden het gesprek voeren. De veiligheid van deelnemers kan dus niet altijd worden gegarandeerd. Maar net als de safe space, is de brave space een intentionele ruimte. Kenmerken van een brave space zijn dat er een focus wordt gelegd op van elkaar leren, op argumenten en inhoud, en op het cultiveren van een ‘accountability culture’– een ruimte waar we verantwoordelijk gehouden worden voor de uitspraken die we doen en waar we gecorrigeerd worden wanneer deze de grenzen van haatzaaien overschrijdt. In een brave space kan de begeleider van het gesprek op voorhand regels en principes afspreken met de deelnemers, zodat die er terug aan kan refereren wanneer het uit de hand zou lopen. Er is een gedeelde erkenning dat deze gesprekken sowieso ongemakkelijk gaan worden, dus gaan we samen expliciet akkoord om met dat ongemak constructief om te gaan. Deelnemers beseffen dat dit de enige manier is om werkelijk te groeien en je eigen denkbeelden uit te dagen.
In de praktijk:
Safe en brave spaces zijn complementair en maken samen een spectrum van gesprekken mogelijk. Safe spaces bieden een omgeving waarin mensen hun ideeën en perspectieven veilig kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld door contact met gelijkgestemden en het vormen van eigen standpunten. Brave spaces bouwen hierop voort: deelnemers brengen hun inzichten mee, maar staan open voor andere perspectieven en worden uitgedaagd in constructieve dialoog.
John Palfrey, professor en auteur van Safe Spaces, Brave Spaces, benadrukt dat vrijheid van meningsuiting en inclusiviteit geen tegenstelling zijn, maar elkaar juist versterken. Safe spaces zijn essentieel voor het ontwikkelen van een rijke diversiteit aan stemmen; brave spaces zorgen ervoor dat deze stemmen elkaar ontmoeten, uitdagen en nuanceren. Zo ontstaat een cultuur van leren, wederzijds begrip en collectieve groei, waarin zowel persoonlijke veiligheid als kritisch debat centraal staan.
Bron: