In theorie: De afkorting LHBTI staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen. De plus (+) staat voor andere non-heteronormatieve en genderdiverse identiteiten die wellicht niet vermeld zijn, zoals bijvoorbeeld non-binaire en aseksuele personen. Anti-LHBTI+ discriminatie gaat dus over discriminatie op basis van seksualiteit of genderdiversiteit. Voor de discriminatie op basis van […]
In theorie: Antiracisme gaat over het actief bestrijden van racisme in al zijn vormen: van rassenhaat en vooroordelen tot institutioneel racisme en de onderdrukking van gemarginaliseerde (etnische) groepen. Het gaat dus verder dan je enkel ‘niet racistisch’ opstellen. Antiracisme betekent bewust bijdragen aan het afbreken van racistische machtsstructuren en opkomen voor de emancipatie van groepen […]
Maatschappelijke discussie: Men haalt ‘safe spaces’ vaak als een noodzaak aan wanneer we het gesprek willen aangaan over gevoelige thema’s. Maar in de praktijk blijkt dat een safe space niet geschikt is voor momenten waarop het verkennen van diverse perspectieven centraal moet staan, zoals bijvoorbeeld in het klaslokaal. Daar tegenover plaatsen onderzoekers vandaag brave spaces: […]
In theorie: Het curriculum speelt een belangrijke rol in de bevordering van diversiteit en inclusie. Ook via het curriculum kunnen studenten zich uitgesloten voelen. Daarom is het belangrijk het curriculum inclusief te maken, door bijvoorbeeld de literatuur keuzes te positioneren qua identiteit; cultureel correcte informatie te gebruiken; verschillende perspectieven te integreren (gender, cultuur, religie, etc.) […]
In theorie: Dekolonisatie verwijst oorspronkelijk naar het proces waarbij kolonies onafhankelijk worden van een moederland. Tegenwoordig wordt de term ook breder gebruikt om te verwijzen naar het ontmantelen van koloniale machtsstructuren, een proces dat vaak wordt aangeduid als dekolonialiteit. Deze structuren, ook wel kolonialiteit genoemd (een term van socioloog Aníbal Quijano), behouden de macht van […]
In theorie: Dekolonisering is een kader met een bepaalde historische en politieke benadering. Zie Dekolonisatie voor meer theoretische verdieping. Historisch gezien kregen koloniale ideeën hun legitimiteit via instellingen, waarbij de universiteit een sleutelrol speelde. Als belangrijkste producent van kennis in de samenleving droeg zij bij aan het rechtvaardigen van kolonialisme. Dit gebeurde in alle disciplines […]
In theorie: Discriminatie is het ongelijk behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen op basis van specifieke identiteitskenmerken die niet relevant zijn voor de context. Er kan bijvoorbeeld onderscheid worden gemaakt op afkomst, gender identiteit, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, religie of beperking. In praktijk: Hoewel veel mensen die te maken hebben met discriminatie vaak aanvoelen dat […]
In theorie: Diversiteit is een concept om een verscheidenheid aan identiteiten, achtergronden, perspectieven, ervaringen en belevingen te benoemen en (h)erkennen. Concreet gaat het vaak over de demografische samenstelling van mensen in een bepaalde context. In praktijk: In de praktijk wordt diversiteit vaak verbonden met specifieke doelgroepen die ondervertegenwoordigd zijn. Voor die doelgroepen is in veel […]
In theorie: Als eerste generatie student ben je de eerste persoon in je naaste familie die naar de universiteit gaat. Eerste generatie studenten zijn over het algemeen een minderheid en kunnen in de praktijk meer barrières ondervinden. Deze studenten zijn vaak benadeeld door een aantal factoren: Zij zijn vaak minder zelfverzekerd vanwege onderschatting in het […]
In theorie: Evidence Based Practices (EBP) zijn onderwijsmethoden en -aanpakken waarvoor wetenschappelijk onderzoeksresultaten beschikbaar zijn die de effectiviteit van de methode of aanpak bewijzen. In de praktijk: Evidence based werken: Als scholen, instellingen of docenten zich uitsluitend baseren op kennis uit wetenschappelijk onderzoek, spreken we van evidence based werken. Er bestaat wel een discussie rondom […]
In theorie: Gelijke kansen onderwijs betekent dat ieder kind of student dezelfde kansen krijgt om hun talent te benutten, ongeacht hun achtergrond. Momenteel bestaat er nog kansenongelijkheid in het onderwijs in Nederland: er is een groot verschil in kansen tussen leerlingen met gelijke talenten en verschillende achtergronden. De kloof tussen leerlingengroepen is lange tijd alsmaar […]
In theorie: Er is sprake van gelijkwaardigheid (equity) als mensen dezelfde rechten, behandeling en kansen krijgen aangeboden. Gelijkwaardigheid is niet hetzelfde als gelijkheid (equality). Gelijkheid van iedereen is onmogelijk en komt de maatschappij ook niet ten goede. Iedereen is uiteindelijk uniek en heeft ook een verschillende startpositie. Maar deze verschillenheid maakt mensen niet minderwaardig, het […]
In theorie: Inclusie is een concept om de verscheidenheid aan identiteiten, achtergronden, perspectieven, ervaringen en belevingen te benutten en erkennen. Concreet gaat het vaak over de vraag in hoeverre mensen van verschillende achtergronden zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. In de praktijk: In de praktijk wordt inclusie vaak gezien als een vervolgstap op diversiteit, waarbij […]
In theorie: Inclusief leiderschap is een benadering waarin leiderschap wordt gedeeld en macht binnen een organisatie wordt herverdeeld. Het draait niet om hiërarchie of autoriteit, maar om het creëren van een omgeving waarin iedereen zich betrokken voelt, gehoord wordt en de kans krijgt bij te dragen aan beslissingen, beleid en dagelijkse praktijk. Het is een […]
In theorie: Inclusive Excellence is een framework voor inclusief onderwijs. De diverse groep die het onderwijssysteem momenteel instroomt wordt hierbij de focus en het doel is om iedere student alle kansen te bieden die zij nodig hebben om te excelleren. Om alle studenten te laten excelleren moet je overgaan tot het herevalueren van je beleid, […]
In theorie: Een instituut – bijvoorbeeld een stichting, organisatie, bedrijf of overheidsinstelling – functioneert dankzij instituties: een samenhangend geheel van sociale handelingen, regels en gewoonten. Deze bestaan zowel uit formele regels zoals wetten en voorschriften, als uit informele regels zoals normen, waarden en gedeelde overtuigingen. Institutionele verandering gaat daarom verder dan het aanpassen van formele […]
In theorie: Intersectionaliteit is een analytisch kader om te begrijpen hoe verschillende aspecten van iemands sociale en politieke identiteit samensmelten in een individu, waardoor verschillende vormen van discriminatie en privileges worden gecreëerd. Voorbeelden van deze aspecten zijn gender, kleur, etniciteit, klasse, seksualiteit, religie, handicap, uiterlijk en lengte. Een persoon bestaat dus altijd uit meerdere identiteitsdimensies: […]
In theorie: Islamofobie (ook wel moslimhaat genoemd) betekent vijandigheid of afkeer tegenover de islam en moslims. Hierbij wordt een eenzijdig en negatief beeld van de islam en moslims geschetst, waarbij moslims als groep over één kam geschoren en als probleemgroep neergezet op basis van hun religie. Dit kan leiden tot ongelijke behandeling en vijandigheid tegenover moslims. […]
Maatschappelijke discussie: Het idee van een kleurenbewust of kleurenblind kader is gebaseerd op een maatschappelijke discussie over kleur: Kleurenblind kader: deze visie is gebaseerd op het idee dat verschil niet mag uitmaken en dat iedereen gelijk behandeld dient te worden op basis van gelijke rechten (“ik zie geen kleur, want voor mij is iedereen gelijk”). […]
In theorie: Microagressies verwijzen naar alledaags, subtiel, soms onbedoeld, (non-)verbaal gedrag dat beledigend, denigrerend of kwetsend kan zijn jegens mensen uit gemarginaliseerde groepen. Deze uitingen zijn gebaseerd op impliciete aannames die suggereren dat iemand ‘anders’ of minderwaardig zou zijn. Dat kan niet alleen als kwetsend of vernederend worden ervaren, maar ook indirect stereotypen en ongelijkwaardigheid […]
In theorie: Neurodiversiteit is een term die wordt gebruikt om de diversiteit in breinen aan te geven, zonder gebruik te maken van een ‘standaardmodel’ in het vaststellen hiervan. Hiermee breekt de term met het idee van gezonde en afwijkende breinen, wat een lange tijd door een medisch perspectief dominant was. De achterliggende gedachte is dat […]
In theorie: Bij een pathway approach worden studenten begeleid tijdens hun studieloopbaan aan de hand van gestructureerde trajecten dat voldoende steun biedt aan de student. Bij de intake in het hoger onderwijs worden nieuwe studenten bijvoorbeeld geïnformeerd over programma’s en carrières die gerelateerd zijn aan hun interesses; worden zij op de hoogte gebracht van de […]
In theorie: ‘Pedagogy of excellence’ is een perspectief op diversiteit bedacht door dr. Adolfo Bermeo. Bermeo was directeur van het Academic Advanced Program (AAP) van de University of California, Los Angeles, en richtte zich op het verminderen van studie uitval in de VS. Bij pedagogy of excellence vormt excellentie het vertrekpunt voor het denken over […]
In theorie: Affirmative action wordt in het Nederlands vertaald als positieve discriminatie, positieve actie of voorkeursbeleid. Het verwijst naar beleid dat beoogd de toegankelijkheid van instituten te vergroten voor achtergestelde groepen, zoals voor vrouwen of minderheden, om zo discriminatie te herstellen en ongelijkheid te verminderen. Vaak gaat het om voorkeursbeleid bij toelating tot opleidingen of […]
In theorie: Positionaliteit is de sociale en politieke context die je (intersectionele) identiteit creëert met betrekking tot etniciteit, ras, klasse, gender, seksualiteit en beperking. Positionaliteit gaat ook over hoe je identiteit je blik op de wereld beïnvloedt en hoe je dingen interpreteert of begrijpt. Je identiteit beïnvloedt wat voor ervaringen je hebt in de samenleving, […]
In theorie: Racisme verwijst naar (handelingen in) een systeem van ongelijkheid dat gebaseerd is op het idee dat bepaalde groepen superieur zouden zijn en andere groepen inferieur. Welke groepen dit zijn, verschilt per context. Het gaat niet alleen om huidskleur, maar kan ook gebaseerd zijn op cultuur, migratieachtergrond, etniciteit of soms religie. In Nederland wordt […]
In theorie: Sense of belonging (gevoel van verbondenheid; erbij horen) verwijst naar het gevoel van acceptatie, waardering, inclusie en steun dat studenten voelen in hun leeromgeving en het gevoel dat ze een belangrijk onderdeel zijn van het leven en de activiteit van de klas en het instituut. Het gaat niet alleen om het ervaren van […]
In theorie: Een onderwijsroute waarbij een student na het behalen van diens mbo-4 diploma een hbo-opleiding volgt wordt steeds vaker een ‘gestapelde’ onderwijsroute genoemd. Een ander voorbeeld hiervan is om van havo naar het vwo te gaan en vervolgens een universitaire studie te volgen. Het is dus mogelijk om diploma’s te stapelen in het voortgezet- […]
In theorie: Student mentoring is een vorm van begeleiding die zich onderscheidt van volwassen mentoring en peer mentoring. Studentmentoren zijn nog geen volwassenen, noch leeftijdsgenoten van de leerlingen: er is een leeftijdsverschil van vijf tot tien jaar met de mentee, waardoor er geen grote machtsrelatie ontstaat, maar de mentor wel kan functioneren als rolmodel. Student […]
In theorie: Met studiesucces wordt gekeken naar de studievoortgang van verschillende (groepen) studenten, wat een maatstaf kan zijn voor inclusie en gelijkwaardigheid. Studiesucces wordt vaak gemeten aan de hand van de uitval in het eerste jaar en het aantal studenten dat de studie binnen de nominale periode afrondt. De brede definitie van studiesucces omvat de […]
In theorie: Superdiversiteit is een term die wordt gebruikt in de sociale wetenschappen om te verwijzen naar een nieuwe fase in de demografie die opkwam na het einde van de Koude Oorlog, gedreven door veranderingen in migratiepatronen en de opkomst van het internet. Naast een sterke toename in diversificatie in de algemene zin, is het […]
In theorie: Validisme is een term gebruikt voor de discriminatie, marginalisering en stigmatisering van mensen met een functiebeperking op grond van hun lichamelijke en/of verstandelijke gesteldheid. De beperkingen kunnen visuele, auditieve en motorische handicaps zijn, stoornissen in taal (dyslexie), rekenen (dyscalculie), informatieverwerking (autisme), aandacht (AD(H)D, spraak, uithoudingsvermogen, geheugen/concentratievermogen en orgaanfuncties, maar ook fobieën, depressies, epilepsie, reuma, […]
In theorie: We spreken over een veilige leeromgeving wanneer de omstandigheden ervoor zorgen dat iedere leerling en professional zich gerespecteerd en aanvaard weet, ongeacht religie, afkomst, gender of seksuele geaardheid, en waar men gevrijwaard is van ongeoorloofd gedrag en materieel, psychisch, en fysiek geweld. Ieder individu zou moeten worden beschermd tegen het oplopen van psychologische […]
In theorie: Wit privilege is een begrip dat verwijst naar een voordeel dat witte mensen hebben ten opzichte van niet-witte mensen in een samenleving waarin racisme is ingebed. Dit begrip erkent dat er institutioneel racisme is en dat witte mensen een bevoorrechte sociale positie hebben in de samenleving door hun kleur. Omdat de voorrechten zich […]